Osteoporoz, kemik miktarında, kalitesinde ve gücünde azalmayla karakterize bir hastalıktır. Menopoz sonrası kadınlar ve 65 yaş üstü bireyler başlıca risk gruplarıdır. Ancak risk yalnızca bu gruplarla sınırlı değil:
- Genç yaşta erken menopoz veya cerrahi menopoz yaşayan kadınlar
- Düşük testosteron düzeyine sahip erkekler
- Ailede osteoporoz geçmişi bulunan bireyler
Osteoporozun Gelişimine Katkıda Bulunan Risk Faktörleri
Osteoporozun oluşumunu tetikleyen pek çok faktör vardır:
- Yetersiz kalsiyum ve D vitamini alımı
- Düşük vücut kitle indeksi (VKİ)
- Fiziksel hareketsizlik
- Sigara ve alkol kullanımı
- Romatoid artrit, diyabet, KOAH gibi hastalıklar
- Uzun süreli kortikosteroid kullanımı
Osteoporozun Belirtileri ve Sonuçları
Osteoporoz çoğu zaman hiçbir belirti vermez ve bu yüzden "sessiz hastalık" olarak bilinir. Ancak hastalık ilerledikçe basit bir düşme bile kırıklarla sonuçlanabilir.
En sık görülen kırık bölgeleri şunlardır:
- Omurga: Boy kısalması, kamburlaşma ve bel ağrısına yol açabilir.
- Kalça: Hareket kısıtlılığı ve bağımsızlık kaybına neden olabilir.
- El bileği: Günlük yaşam aktivitelerini zorlaştırabilir.
Osteoporozdan Korunmak İçin Öneriler
Sağlıklı ve Dengeli Beslenme
Kemik sağlığını korumak için kalsiyum, D vitamini, protein ve sebze açısından zengin bir diyet şarttır. Kalsiyum ve D vitamini kaynakları şu şekildedir:
| Besin Ögesi | Kaynaklar |
|---|---|
| Kalsiyum | Süt, yoğurt, peynir, badem, koyu yeşil yapraklı sebzeler |
| D Vitamini | Güneş ışığı, somon, yumurta sarısı, D vitamini takviyeleri |
Düzenli Egzersiz
Ağırlık taşıma ve direnç egzersizleri, kemik kütlesini artırarak kemiklerin güçlenmesini sağlar. Yürüyüş, hafif koşu ve yoga gibi aktiviteler önerilir.
Risk Faktörlerini Azaltın
- Sigara ve alkol tüketimini sınırlayın.
- Kafeinli içecekleri aşırı tüketmekten kaçının.
- İlaç kullanımında doktor kontrolünde hareket edin.
Düzenli Kontroller ve Erken Tanı
Menopoz sonrası kadınlar ve 50 yaş üstü erkekler, düzenli kemik yoğunluğu ölçümleri yaptırmalıdır. Erken tanı, osteoporozun yönetiminde kritik rol oynar.
Sıkça Sorulan Sorular
Osteoporoz Tedavi Edilebilir mi?
Evet, osteoporoz tedavi edilebilir. Doktorunuzun önerdiği ilaç tedavileri, beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kemik yoğunluğu artırılabilir.
Hangi Egzersizler Osteoporoza İyi Gelir?
Ağırlık taşıma, direnç egzersizleri ve düşük etkili aerobik egzersizler osteoporoz riskini azaltır.
D Vitamini Takviyesi Gerekli mi?
D vitamini eksikliği yaygın olduğundan, özellikle kış aylarında veya yeterince güneş ışığı almayan bireylerde takviye önerilir.
Osteoporoz Tarama Testi Hangi Yaşlarda Yapılmalı?
65 yaş üstü kadınlar ve 70 yaş üstü erkekler, osteoporoz açısından taranmalıdır. Ayrıca risk faktörlerine sahip bireylerde daha erken yaşlarda tarama önerilir.
