Yeni bir bilimsel çalışma, Asya, Avrupa ve Amerika kıtalarında milyonlarca insanı tehdit edebilecek ölümcül bir mantar türünün yayılması konusunda ciddi uyarılarda bulunuyor. Araştırmacılar, dünya genelinde mantar patojenlerinin yayılımının norm haline gelebileceği kritik bir "eşik noktasına" yaklaşıldığını belirtiyor. Bu durum, küresel sağlık için önemli bir risk teşkil etmekte ve acil önlemlerin alınması gerektiğini vurgulamaktadır.
Mantar Tehlikesi Büyüyor
Söz konusu tehlikeli mantar türü, özellikle sıcak iklimlerde hızla gelişen Aspergillus olarak tanımlanıyor. Bu mantarın, belirtilen kıtalara yayılması durumunda milyonlarca insanı enfekte etme potansiyeli taşıdığı ifade ediliyor. Artan küresel sıcaklıklar, bu tür mantarların daha önce yaşayamadığı bölgelerde de görülmesine neden olarak yayılım alanını genişletiyor ve riski artırıyor.
İklim Değişikliğinin Rolü
Çalışmanın ortak yazarlarından Norman van Rhijn, dünyanın mantar patojenlerinin yayılmasının sıradanlaşabileceği bir "eşik noktasına" yaklaştığı uyarısında bulundu. Van Rhijn, Financial Times'a verdiği demeçte, "Yüz binlerce yaşamdan ve tür dağılımlarındaki kıtasal değişimlerden bahsediyoruz. 50 yıl içinde, canlıların nerede büyüdüğü ve neye maruz kaldığınız tamamen farklı olacak," diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
Aspergillus Mantarının Özellikleri
Araştırmaya göre, Aspergillus türü kompost gibi yüksek sıcaklıktaki ortamlarda hızla büyüyebiliyor; bu durum, insan vücudunun 37°C'lik iç sıcaklığında neden kolayca gelişebildiğini açıklıyor. Ayrıca, bu mantarların olağanüstü dayanıklılığı, Çernobil nükleer reaktörlerinin içi gibi diğer organizmaların hayatta kalamayacağı yerlerde bile yaşamalarını ve çoğalmalarını mümkün kılıyor. Bu direnç, mantarın yayılma ve hayatta kalma kabiliyetini artırıyor.
Bilinmeyen Mantar Dünyası ve Risk Grupları
Mantar sporlarının solunması herkesi hasta etmese de, astım, kistik fibroz veya zayıf bağışıklık sistemi gibi mevcut rahatsızlıkları olan bireyler ciddi risk altında bulunuyor. Durumu daha da endişe verici kılan ise, mantar krallığının bilim insanları tarafından büyük ölçüde keşfedilmemiş olmasıdır. Exeter Üniversitesi MRC Tıbbi Mikoloji Merkezi eş direktörü Profesör Elaine Bignell, "Aspergillus fumigatus'un doğal ortamdaki yaşam tarzı, ona insan akciğerlerini kolonize etmek için gereken zindelik avantajını sağlamış olabilir" şeklinde konuştu.
Gelecek Projeksiyonları ve Tedavi Zorlukları
Çalışma, Aspergillus fumigatus'un yoğun fosil yakıt kullanımı sonucunda 2100 yılına kadar ek olarak %77'lik bir bölgeye yayılabileceğini vurguladı. Bu durum, sadece Avrupa'da potansiyel olarak dokuz milyon insanın enfeksiyona maruz kalabileceği anlamına geliyor. Tehlikeye rağmen, bilim insanları antifungal ilaçların geliştirilmesinin yüksek maliyetler ve karlılıkları konusundaki şüpheler nedeniyle engellendiğini belirtiyor ve bu durumun tedavi seçeneklerini kısıtladığını ifade ediyorlar.
