Üst solunum yolunun oluşturan hava yollarının tıkanarak, horlama, nefesin kesilmesi ve sürekli bu durumun tekrarlanması ile oluşan solunum bozukluğunu uyku düzenini etkilemesidir uyku apnesi. Birçok insan çeşitli nedenler ile bu sorunu yaşayabilir. Ciddiye alınmadığı takdirde ölüme götürecek ciddi rahatsızlıklara sebebiyet verebilir.
Uyku Apnesi Nedir?
Uyku sırasında solunum yollarındaki kasların gevşemesi ve akciğerlere hava akışının engellenmesi sonucu solunumun tekrar tekrar durup başladığı bir uyku bozukluğudur. En kısa tabiri ile çeşitli sebepler ile hava yollarının tıkanması 10 saniye boyunca nefes alamamaktır uyku apnesi.
Uyku Apnesi Neden Oluşur?
Çeşitli sebeplere bağlı olabilen uyku apnesi genel olarak Üst solunum yolunun açık kalmasını sağlayan kaslarda yaşanan gevşeme ile dil kökü veya yumuşak damağın veya aşırı büyümüş bademciklerin hava yollarını tıkaması ile oluşmaktadır.
Obstrüktif uyku apnesi hava yollarının tıkanması ile gerçekleşirken merkezi apne ise beynin solunumu doğru şekilde kontrol edememesi sonucu ortaya çıkmaktadır.
Uyku Apnesinin Türleri
Uyku apnesinin santral, obstrüktif (tıkayıcı) ve mikst (karma) olarak açıklanan 3 farklı türü bulunmaktadır.
Santral uyku apnesi uyku esnasında nefes alma dürtüsünü gerçekleştiren kasların sinyal gönderememesi ile kaynaklanmaktadır.
Obstrüktif uyku apnesi (Tıkayıcı), hava yolunda yaşanan aksaklıklar sebebi ile oksijenin vücuda gerektiğinden az girdiği uyku apnesi tipidir. Uyku kalitesini en çok etkileyen uyku apnesi cinsidir.
Mikst uyku apnesi, kişilerde obstrüktif ve santral uyku apnesi ile beraber görülen apne türüdür.
Uyku Apnesi Sebepleri Neler?
Yetişkinlerde görüldüğü gibi çocuklarda görülen ve uyku kalitesini tamamen düşüren uyku apnesinin birçok farklı sebebi bulunmaktadır. Bunlardan en yaygınları şu şekilde sıralanmaktadır;
- Fazla kilo(obezite)
- Burun tıkanıklığı
- Büyük bademciklere ve geniz etine sahip olmak
- Boyun çevresi kalın olan kişilerin hava yollarının dar olması
- Yaşlılık
- Cinsiyet (erkeklerde uyku apnesi olasılığı 2-3 kat daha fazladır)
- Genetik yatkınlık
- Yüksek tansiyon ve diyabet gibi tıbbi sorunlar
- Alkol kullanmak
- Sigara içmek
Uyku Apnesi Belirtileri Nelerdir?
Uyku apnesinin genel belirtileri, sabah dinç uyanamamak, aşırı yorgunluk, baş ağrısı, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, depresyon gibi durumlardır. Ancak şu belirtilerde uyku apnesinin olabileceğine işaret etmektedir;
- Yüksek sesle horlama
- Uyku sırasında nefes nefese kalma ile ani uyanışlar
- Ağız kuruluğu ile uyanmak
- Sabahları uyanıldığında baş ağrısı
- Ağız kuruluğu
- Gündüzleri uyku hali (hipersomni)
- Uyku sırasında nefes almanın durması
- Sinirlilik hali
- Libido azalması
- Konsantre olma zorluğu
- Geceleri huzursuz hissetme
Uyku Apnesi Tedavisi Nasıl Olur?
Farklı sebeplere bağlı olan uyku apnesinin tedavi süreci de bağlı olduğu sebebe göre değişiklik göstermektedir. Bu nedenle uyku apnesi belirtileri yaşayan bir bireyin bir uzmana başvurarak gerekli testleri yaptırdıktan sonra uzmanın önerdiği tedavi yöntemi ile tedaviye başlaması önerilir.
