5393 sayılı Belediye Kanunu'na göre, belediye başkanının görevden uzaklaştırılması, belirli koşullarda gerçekleştirilebilir. Bu süreç, belediye başkanının suçla ilişkilendirilmesi veya belirli yasal durumlar nedeniyle yapılabilir. Belediyeye kayyum atanması genellikle belediye başkanının görevini yerine getiremeyecek duruma gelmesi ile söz konusu olur.
5393 Sayılı Belediye Kanunu'na Göre Belediye Başkanlığının Sona Erme Halleri
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 44. maddesi, belediye başkanlığının sona erdiği durumları açıkça tanımlar. Belediye başkanının görevine son verilecek durumlar şunlardır:
- Görevini terk etme (yirmi günden fazla)
- Seçilme yeterliliğini kaybetme
- Sağlık engeli nedeniyle görevini yerine getirememe
- Meclisin feshine neden olan eylemler
Bu durumlar, belediye başkanının görevden uzaklaştırılmasına yol açabilir ve yerine kayyum atanmasına neden olabilir.
Belediye Başkanının Görevden Uzaklaştırılması Durumunda Atanacak Kayyum
Belediye başkanının görevden uzaklaştırılması durumunda, İçişleri Bakanlığı devreye girerek atama yapabilir. İçişleri Bakanı, geçici bir kayyum olarak atama gerçekleştirir ve yerine görevlendirilmiş kişi, seçilme yeterliliğine sahip olmak zorundadır. Belediye başkanının tutuklanması veya görevinden uzaklaştırılması hâlinde bu süreç işler.
Kayyum Atama Sürecinde Belediyenin İşleyişi
Kayyum atandıktan sonra belediye başkanının yerine geçecek kişi, belediye meclis üyeleri arasından seçilir. Belediye meclisi, başkan vekili ya da yeni belediye başkanı için gizli oyla seçim yapar. Eğer belediye başkanı atanamazsa, bu görev, vali veya İçişleri Bakanlığı tarafından geçici olarak üstlenilir. Belediye meclisinin, başkan seçene kadar toplanamayacağı durumlar da söz konusu olabilir.
Kayyum Atama Durumunda Belediye Meclisi ve Çalışma Şartları
Kayyum atanması durumunda, belediye meclisinin ve encümeninin görevleri değişir. Bu durumda, belediye meclisi yalnızca başkan seçimi için toplanabilir. Kayyum atanması sonrası, belediyenin bütçe ve muhasebe işleri için valilik onayı gerekebilir. Ayrıca, meclisin işleyişi de belirli sınırlamalarla devam eder.
Belediye Başkanının Görevden Uzaklaştırılması
5393 sayılı kanunun 47. maddesi uyarınca, belediye başkanları hakkında suçlamalar nedeniyle soruşturma açıldığında, İçişleri Bakanı tarafından görevden uzaklaştırılabilir. Bu karar, kesin hükme kadar devam eder ve her iki ayda bir gözden geçirilir. Eğer belediye başkanına beraat kararı verilirse veya davada düşme olursa, görevden uzaklaştırma kaldırılabilir.
Belediyelere kayyum atanması süreci, hukuki temellere dayalı ve oldukça hassas bir süreçtir. Görevden uzaklaştırılan belediye başkanlarının yerine kayyum atanması, yasal çerçeve içerisinde yapılmakta olup, çeşitli koşulların oluşması gerekmektedir. Hukuki denetim ve iç denetim mekanizmaları, bu sürecin şeffaf ve adil bir şekilde işletilmesini sağlamak adına büyük bir önem taşır.
